Mùa đông giá rét là lúc rất nhiều căn bệnh phát sinh, trong đó bệnh đau nhức xương khớp là một bệnh rất thường thấy. Đa phần người mắc bệnh là những người lớn tuổi. Tình trạng bệnh có khi diễn ra nghiêm trọng, khiến nhiều bệnh nhân rất khó khăn trong việc đi lại và sinh hoạt hằng ngày. Căn bệnh này cũng có một số dấu hiệu rất đặc trưng, mọi người cần chú ý để phòng tránh khi gia đình có người lớn tuổi. Khi người bệnh đã mắc đau nhức xương khớp, một số biện pháp khắc phục, giúp các cụ dễ chịu hơn cũng rất hữu hiệu. Chúng tôi xin gửi đến bạn đọc những thông tin đó thông qua bài viết ‘Phòng đau nhức xương khớp ở người lớn tuổi trong mùa lạnh’.
Bệnh xương khớp dễ gặp khi thời tiết giá lạnh
Mùa đông, thời tiết chủ đạo là giá rét, trong đó có những ngày mưa phùn gió bấc. Không khí ẩm ướt làm cho tình trạng đau khớp bùng phát dữ dội. Nguyên nhân là gây co các mạch máu ngoại vi. Làm giảm cung cấp máu cho các cơ quan ngoại biên trong đó có da; cơ; khớp gây các triệu chứng như đau mỏi cơ xương khớp; co cứng cơ vùng vai gáy, thắt lưng.
Theo PGS.TS.Trần Trung Dũng –Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn. Giảng viên Bộ môn Ngoại Trường Đại học Y Hà Nội cho biết. Bệnh khớp thường gặp và chịu ảnh hưởng nhiều khi thời tiết giá lạnh. Có nhiều nhưng phải kể đến viêm khớp dạng thấp. Bệnh xuất hiện quanh năm nhưng lạnh. Rét bệnh thường xuất hiện nhiều hơn. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể để lại một số biến chứng.
Đối tượng mắc bệnh thường là người lớn tuổi
Đây là bệnh chủ yếu gặp ở nữ giới, tuổi trung niên. Viêm khớp kéo dài với các đợt sưng đau khớp cấp tính. Bệnh nhân thường sưng đau nhiều khớp, sốt, có thể có các biểu hiện ở các cơ quan khác. Khi lạnh nhiệt độ xuống thấp, các khớp đau thường gặp nhất là các khớp nhỏ ở bàn tay; khớp cổ tay; khuỷu, gối; cổ chân, bàn ngón chân, cả hai bên. Buổi sáng, khi mới ngủ dậy, người bệnh thấy có cảm giác cứng tại khớp, khó vận động.
Dấu hiệu này rõ nhất ở các khớp cổ tay và bàn tay. Khiến người bệnh phải làm các động tác như gấp, xoay cổ tay… một hoặc vài tiếng. Mới giảm bớt cảm giác cứng khớp. Theo BS Dũng, trời rét, bệnh thường gặp ở những nhân viên văn phòng; đánh máy tính… là đau vai gáy, đau thắt lưng; viêm các điểm bám tận của các gân vào đầu xương trong chứng bệnh đau cân cơ (fibromyalgia).
Nguyên nhân là do trời lạnh, các cơ thưòng co lại để sinh nhiệt (rét run). Tư thế “so vai, rụt cổ” do các cơ vùng gáy co lại. Để hạn chế tối đa trao đổi nhiệt với môi trường lạnh xung quanh. Các tư thế này phải duy trì trong thời gian dài. Làm cho các cơ cạnh cột sống bị giữ ở một tư thế lâu, gây mệt và mỏi cơ. Có thể đau một hay hai bên bả vai, hạn chế các động tác của cột sống như cúi, ưỡn, nghiêng… Các triệu chứng hay đi kèm là trạng thái mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ…
Dấu hiệu của căn bệnh khớp
Khi tiếp xúc với lạnh, đầu ngón tay, ngón chân bị trắng bệch, tê buốt. Do thiếu máu đầu chi, sau đó chúng trở nên tím ngắt, căng tức. Đây chính là biểu hiện của co thắt các mạch máu đầu chi trong hội chứng Raynaud. Đây là một biểu hiện hay gặp trong bệnh xơ cứng bì toàn thể. Xơ cứng bì là một bệnh hệ thống, do bất thường về hệ thống miễn dịch. Có biểu hiện ở tất cả các cơ quan trong cơ thể, trong đó thường thấy như da dày lên, mờ hoặc mất các nếp nhăn trên mặt, khó há miệng, lắng đọng canxi ở tổ chức dưới da, giảm tiết dịch các tuyến ngoại tiết như tuyến nước bọt, tuyến nước mắt, dịch tiêu hoá, xơ hoá phổi, tràn dịch màng ngoài tim, màng phổi…
Cũng theo BS Dũng mùa đông, thời tiết chủ đạo là giá rét, trong đó có những ngày mưa phùn gió bấc, không khí ẩm ướt làm cho tình trạng đau khớp bùng phát dữ dội. Vì vậy, việc chăm sóc khớp vào mùa lạnh đúng cách có ý nghĩa quan trọng bảo vệ các khớp và sức khỏe bệnh nhân. Những biện pháp sau đây giúp người khỏe mạnh và bệnh nhân viêm khớp bảo vệ xương khớp hiệu quả trong mùa lạnh.
Cách phòng ngừa các bệnh về xương khớp
Trước hết cần ăn uống đầy đủ cơ thể sẽ khỏe mạnh. Một chế độ ăn đầy đủ phải gồm 4 nhóm chất: đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất. Đạm nên ăn là thịt nạc như thịt lợn, bò, gà, vịt, ngan, ngỗng, cá, tôm, cua, trứng, sữa. Chất đường nên ăn là gạo, ngô khoai, sắn, các loại đậu, trong đó, gạo không nên xay xát quá trắng sẽ làm mất hết các chất bổ.
Chất béo tốt cho sức khỏe là chất béo trong cá và hải sản, các loại dầu thực vật dùng để chiên xào thức ăn. BS Dũng nhấn mạnh; Tránh ăn nhiều mỡ động vật. Chất béo trong hải sản còn giàu omega-3, omega-6 rất tốt cho xương khớp và tim mạch. Vitamin và khoáng chất có nhiều trong rau, củ, quả, trái cây chín. Trong đó, cần chú ý tăng cường các vi chất cần thiết như canxi, vitamin C, D, cá, các loại hạt, rau lá xanh, ăn nhiều trái cây, uống sữa…
Hạn chế các chất kích thích như rượu, cà phê, nước trà, đồ ăn quá chua, quá mặn… Người bệnh cần chú ý duy trì cân nặng hợp lý để tránh thừa cân béo phì gây áp lực lớn lên các khớp, giữ ấm trong mùa lạnh, ra ngoài đường cần mặc đủ quần áo ấm cũng như mang đủ khăn, mũ để tránh nhiễm lạnh- BS Dũng khuyến cáo.
Khắc phục đau xương khớp mùa lạnh như thế nào?
Đau xương khớp mùa lạnh gây ra các triệu chứng như đau nhức, tê buốt chân tay, cột sống, làm cản trở các hoạt động trong công việc và sinh hoạt thường ngày. Một số biện pháp giúp khắc phục các triệu chứng của bệnh được biết đến như:
- Xoa bóp: Dùng dầu gừng hoặc dầu khuynh diệp, các loại rượu thuốc xoa bóp trực tiếp các vùng xương khớp bị đau nhức để làm nóng khớp và tăng cường lưu thông khí huyết, lưu thông máu.
- Chườm nóng: Đắp nóng hoặc chườm nóng trong khoảng 20 phút giúp làm giảm các cơn đau xương khớp.
- Tắm nước nóng: Đau xương khớp mùa lạnh có thể được khắc phục bằng cách tắm nước nóng từ 15 – 20 phút với những phần xương khớp bị đau. Lưu ý, nhiệt độ nước tắm vừa phải, tránh tắm muộn và tắm quá lâu, thời gian tắm nên từ 15 – 20 phút.
Nguồn: soyte.hatinh.gov.vn